نوار عصب و عضله براي تشخيص آسيب هاي عضلات و عصب هاي دست و پا
نوار عصب و عضله چيست؟
نوار عصب و عضله يكي از روشهاي تشخيصي است كه پزشكان براي بررسي عملكرد عصبهاي محيطي و عضلات از آن استفاده مي كنند. عصبهاي محيطي، رشته هاي نازكي هستند كه وظيفه نقل و انتقال پيامهاي عصبي را از مركز (مغز ونخاع) به اندامهاي محيطي و بر عكس بر عهده دارند.
نوار عصب و عضله شيوه اي است كه عملكرد اين رشته ها را بررسي ميكند. نوار عصب و عضله به اسامي مختلفي شناخته مي شود ازجمله، الكتروميوگرافي، اي ام جي (EMG) ، نوار عصب ، نوار عضله ، تست عصب و … .
تست نوار عصب و عضله داري دو قسمت مي باشد كه هر دو جزء مكمل يكديگر هستند و تقريبا در تمامي موارد هر دو جزء انجام مي شوند. اين دو قسمت عبارتند از :۱- نوار عصب و ۲- نوار عضله
نوارعصب به كمك الكتروهاي سطحي و الكترود تحريك كننده ( استيمولاتور ) انجام مي شود. الكترودهاي برداشت كننده سطحي كه روي سطح پوست قرارداده مي شوند ، كار برداشت و انتقال سيگنال الكتريكي عصب و عضله را انجام مي دهند و الكترود تحريك دهنده وظيفه تحريك عصب وايجاد سيگنال الكتريكي در آن را بر عهده دارد.
تحريك عصب به كمك جريان الكتريسته خفيفي كه از استيمولاتور خارج مي شود ، صورت مي گيرد . موقعي كه عصب تحريك مي شود ، در آن سيگنال الكتريكي ايجاد مي شود كه اين سيگنال در طول عصب حركت مي كند تا به الكترودهاي برداشت كننده برسد.
الكترودهاي برداشت كننده ، سيگنالهاي الكتريكي را جمع آوري كرده به دستگاه نوار عصب منتقل مي كنند تا بعد از تقويت شدن روي مونتيور به نمايش در آيند. پزشك انجام دهنده نوار عصب ( الكترميوگرافر) ، با بررسي مشخصات اين امواج ودر صورت نياز، مقايسه آن با سمت سالم و تعيين سرعت انتقال عصب، عملكرد عصب را مورد بررسي قرار مي دهد.
شايان ذكر است كه تست نوار عصب وعضله بر خلاف روشهاي تصويربرداري كه ساختمان اجزاء بدن را بررسي مي كنند ، به بررسي عملكرد ( فيزيولوژي ) مي پردازد.
نوار عضله ، به كمك الكترود سوزني نازك و ظريفي انجام مي شود كه از سطح پوست وارد عضله مي شود . انجام نوارعضله نياز به همكاري بيمار دارد و بيمار بايد عضله مورد مطالعه را منقبض و شل كند تا الكتروميوگرافر بتواند فعاليتهاي الكتريكي عضله را در مراحل مختلف بررسي كند.
هرچه همكاري بيمار در اين زمينه بهتر باشد نوارعضله سريعتر و راحتتر انجام مي شود. تعداد عضلاتي كه بررسي مي شوند در بيماران مختلف ، متفاوت مي باشد و بستگي به علائم و نشانه هاي بيمار و بيماري زمينه اي مورد بررسي دارد. تقريبا در تمامي موارد اندامهاي چپ و راست هر دو مورد بررسي قرار ميگيرند تا داده هاي سمت بيمار با سمت سالم مقايسه شوند.
آيا انجام تست نوار عصب وعضله دردناك مي باشد؟
احساس و ادراك درد ، تجربه اي شخصي است و از فردي به فرد ديگر متفاوت مي باشد .اينكه بگوييم تست الكتروميوگرافي ، كاري خوشايند وبدون درد است درست نيست ولي درد و ناراحتي ناشي از آن در حد غير قابل تحمل و وحشتناك نيست و اغلب بيماران آن را به خوبي تحمل مي كنند.
هرچه مهارت پزشك الكتروميوگرافر بالاتر و همكاري بيمار بيشتر وبهتر باشد، تست سريعتر وبا ناراحتي كمتري انجام خواهد شد. بعد ازاتمام نوار عضله ،ممكن است محل ورود الكترود سوزني به عضله كمي دردناك باشد كه به مرور زمان رفع مي شود .گاهي براي رفع آن مي توان از مسكنهاي ساده استفاده كرد.
در چه مواردي تست نوارعصب وعضله درخواست مي شود؟
در مواردي كه بيمارعلائم و نشانه هاي درگيري عصب و عضله داشته باشد ، ممكن است پزشك معالج براي تشخيص علت و محل ضايعه اي ام جي درخواست نمايد .
پاره اي از اين علائم و نشانه ها عبارتند از : گزگز ، مورمور ويا سوزن سوزن شدن دستها ، پاها يا هردو ، درد تيركشنده از گردن وكمر به اندامها ، درد مچ دست و اندام فوقاني كه شبها بيمار را از خواب بيدار مي كند ، ضعف يا تحليل رفتن عضلات ، اشكال در راه رفتن ، اختلال در بلع غذا ،ضعف و خستگي متناوب در طي روز كه در انتهاي روز بد تر مي شود و اختلالات حس و حركتي كه به دنبال ضربه ، تصادف ، افتادن ، اعمال جراحي و… رخ مي دهند.
علائم و نشانه هاي ذكر شده مي توانند در نتيجه اين موارد رخ دهند :
۱- گيركردن وتحت فشار قرار گرفتن عصبها در نقاط مختلف بدن ،كه شايعترين آنها گيرعصب مديان در مچ دست است كه باعث درد مچ و گزگز دست و انگشتان مي شود و به سندروم تونل كارپ (CTS) شناخته مي شود.
تفسير نوار عصب و عضله دست
از ديگر موارد مشابه ميتوان به تحت فشار قرارگرفتن عصب اولنار در ناحيه آرنج (سندروم تونل كوبيتال) ، عصب تيبيال در مچ پا (سندروم تونل تارس) و عصب پوستي خارجي ران در كشاله ران ( مرالژيا پارستتيكا ) اشاره كرد.
۲- نروپاتي محيطي كه مي تواند ارثي يا اكتسابي باشد. از علل شايع نروپاتي اكتسابي ديابت ، مصرف الكل و مصرف طولاني مدت بعضي از داروها مي باشند و معمولا با سوزش پاها خود را نشان مي دهد.
۳-آسيب ريشه هاي عصبي در گردن و كمر به دنبال فتق ديسك يا ساييدگي مهره ها.
بهترين مركز نوار عصب و عضله در تهران
۴- آسيب شبكه هاي عصبي بازويي و كمري- خاجي معمولا ناشي از تصادفات يا سقوط از ارتفاع.
۵-آسيب يا قطع عصبهاي محيطي .
۶- ميوپاتي ( بيماريهاي عضلاني) كه مي تواند ارثي يا اكتسابي باشد.
۷-بيماريهاي سلول حركتي نخاع كه مي توانند ژنتيكي باشند مانند انواع اس ام اي (SMA) ويا اكتسابي باشند مانند فلج اطفال و اي ال اس(ALS) .
۸- بيماريهاي محل اتصال عصب وعضله مانند مياسنتي گراويس كه مي تواند با خستگي متناوب ، دوبيني و افتادگي پلك همراه باشد. ۹- آسيب عصب صورتي ناشي از ضربه يا فلج بل.
آيا براي انجام نوار عصب وعضله آمادگي خاصي نياز مي باشد؟
انجام اي ام جي نياز به آمادگي خاصي ندارد ولي بهتر است بيمار پاره اي موارد را رعايت نمايد كه عبارتند از :
۱- از آنجا كه پزشك بايد به سطح پوست دسترسي داشته باشد ، بهتر است از لباسي استفاده شود كه به راحتي موضع مورد بررسي را در اختيار پزشك قرار دهد.
۲- از استفاده از پماد يا مواد آرايشي روي پوست محل بررسي خوداري شود.
۳- اي ام جي نياز به ناشتا بودن ندارد وبهتر بيمار غذا ميل كرده باشد.
۴- بهتر است بيمار تمام بررسي هاي قبلي خود اعم از عكس ، ام آر آي و آزمايش را همراه داشته باشد.
۵- در صورتي كه داروي خاصي خصوصا داروهاي رقيق كننده خون مصرف مي نمايد يا بيماري قابل انتقال مانند هپاتيت دارد ، پزشك الكتروميوگرافر را مطلع سازد.
نوار عصب و عضله توسط چه پزشكي انجام مي شود؟
انجام الكتروميوگرافي كاري تخصصي است كه نياز به دانش ، تجربه و مهارت بالايي دارد و توسط پزشكهاي متخصص طب فيزيكي و توانبخشي در بهترين مركز نوار عصب و عضله در تهران انجام مي شود.
متخصصين مغزواعصابي كه آموزشهاي لازم را در اين زمينه ديده باشند نيز قادر به انجام آن هستند.
طب فيزيكي و توانبخشي يكي از تخصص هاي پزشكي است كه سر و كار آن با تشخيص و درمان بيماري هاي عضلاني – اسكلتي ، مفاصل واعصاب محيطي مي باشد، از جمله دردهاي ناحيه گردن ، كمر درد ، شانه ، زانو ،آرنج ، پا و …و نيز گزگز و سوزش دستها و پاها.
توجه به اين نكته مهم و ضروري است كه مطالب موجود در سايت نميتواند جايگزين معاينه پزشكان و توصيه هاي پزشك در دنياي واقعي باشد.
هزينه انجام تست نوارعصب وعضله در تهران
هزينه تست نوار عصب و عضله ،بستگي به دستور پزشك معالج دارد.به طور مثال هزينه انجام نوارعصب وعضله ازچهار اندام بيشتر از الكتروميگرافي ازدو اندام است. از انجا كه تست نوار عصب وعضله يك اقدام تشخيصي تخصصي است كه بايد توسط پزشك متخصص انجام و تفسير شود ،جزء اقدامات تشخيصي نسبتا گران محسوب مي شود.
درد بعد از نوار عصب و عضله
همانطور كه پيش تر اشاره شد درد امري اجتناب ناپذير است ولي هرچه مهارت پزشك در انجان تست نوار عصب و عضله بشيتر باشد درد بعد از نوار عصب و عضله خيلي كم و حتي بدون درد ميباشد . بايد توجه داشت كه درد ، يك تجربه شخصي است و تجربه بيماران از تست نوار عصب و عضله مي تواند بسيار متفاوت باشد
بهترين اطلاعاتي كه لازمه براي خريداري دستگاه نوار مغز (EEG) بدونيد